بر اساس بند ۲۶ قانون بودجه سال ۱۳۸۷ کل کشور، شرکت‌های دولتی موضوع ماده ۱۶۰ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، بانک‌ها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، موظف شده‌اند دست کم یک درصد از درآمد عملیاتی خود را صرف امور پژوهشی کنند.
به واقع یکی از پایه های توسعه اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در جوامع توجه به امر پژوهش و تحقیق است و پژوهش موتور محرک پیشرفت و توسعه در تمامی جوامع به حساب می‌آید و حتی اگر نشانه‌هایی از توسعه بدون پرداختن به مبانی پژوهشی رخ دهد، آن توسعه مستمر و پایدار نیست و نمی‌تواند مسیر مطمئنی را طی کند. بنابراین، پژوهش مبنای توسعه است و تضمینی برای استمرار توسعه به شمار می‌آید.
حال اگر این توسعه را در نتیجه ارتباط با مراکز مختلف علمی و تحقیقاتی و انجام پژوهش در حوزه ورزش استان کردستان در نظر بگیریم متوجه خواهیم شد که خیلی بیشتر از گذشته به این نتایج نیاز داریم چرا که مهم‌ترین و منطقی‌ترین راهبرد مدیران ورزش استان برای یافتن راه حل‌هایی برای برون رفت از چالش‌های فعلی ورزش استان در تمامی بخش‌ها به ویژه اقتصاد ورزش و توسعه ورزش قهرمانی؛ استفاده از نتایج واقعی تحقیقات انجام شده در مقوله های یاد شده در ورزش کردستان است.
البته کارایی پژوهش‌های انجام شده و نتایج حاصل از آن زمانی کاربرد خواهد داشت که بتواند مانعی در مسیر حرکت رو به پیشرفت سازمان‌ها را بردارد چرا که در غیر این صورت تنها صرف کردن هزینه و زمان و پیوستن به کتابخانه های بدون مطالعه، نتیجه چنین طرح‌هایی خواهد بود. این بدان معناست که چالش‌های طرح‌های پژوهشی در سازمان‌های دولتی بیشتر از یافته های حاصل از انجام آن خودنمایی می‌کنند.
تاکنون نظریه ها و دلایل مختلفی از سوی صاحب‌نظران در مورد چالش‌های پیش روی تحقیق و پژوهش ارائه شده است که به طور عمده از بعد کلان موضوع، به این مسئله نگاه کرده‌اند؛ دلایلی از جمله کارا نبودن ساختار نظام تحقیقات، شرایط نامناسب سیاسی و فرهنگی، مدیریت ضعیف مؤسسات علمی و پژوهشی، نبود سیستم کارآمد اطلاع رسانی و تبادل علمی، اعتبارات ناکافی تحقیقات، نادرست بودن ساختار نظام آموزش، به ویژه آموزش عالی، انگیزه ضعیف پژوهشگران و محققان، ساختار سازمان‌های دولتی و … به عنوان چالش‌های برون سازمانی مطرح شده است اما موانع درون سازمانی که هدف اصلی گفتار فوق نیز هست بیشتر از سایر عوامل در بی نتیجه بودن انجام طرح‌های پژوهشی نهادهای دولتی خودنمایی می‌کند.
چالش‌هایی از جمله اعتماد و باور ضعیف مدیریت سازمان به امر تحقیق، عدم ارتباط رشته تحصیلی و سابقه تخصصی مدیران واحدهای تحقیقاتی سازمان‌ها، ضعف ناشی از مشکلات برون سپاری طرح‌ها، دیربازده بودن طرح‌های تحقیقاتی، آشنایی ناکافی پژوهشگران با تکالیف و مأموریت‌های سازمان و… از جمله چالش‌های طرح‌های پژوهشی و دلایل کارایی یافته های حاصل از آن به شمار می‌آید.
در این میان سازمان ورزش استان نیز از این قاعده مستثنی نیست و همانند بسیاری از سازمان‌های دیگر با چنین چالش‌هایی در انجام و برون سپاری طرح‌های پژوهشی مواجه است. تصویر منتشر شده از کانال اطلاع رسانی اداره کل ورزش و جوانان استان در هفته گذشته و تجلیل از شورای پژوهشی ورزش و جوانان استان بهانه ای شد تا جزئیات پژوهش‌های انجام شده‌ی حوزه ورزش در چند سال اخیر را از مدیر گروه پژوهش اداره کل ورزش و جوانان استان جویا شویم که البته تا لحظه تنظیم این مطلب موفق به ارتباط با خانم جهان بین نشدیم، اما اخبار غیررسمی حاکی از آن است که در سنوات گذشته پژوهش‌های قابل توجهی در حوزه ورزش استان انجام گرفته و هر یک از آن‌ها مؤلفه ها و متغیرهای خُرد و کلان ورزشی را مورد بررسی قرار داده شده، از حامی مالی، ورزش قهرمانی و توسعه ورزش همگانی گرفته تا مدیریت فضاها و اماکن ورزشی استان!
اما سؤال مهم این است که یافته های پژوهشی انجام شده زیر نظر شورای پژوهش سازمان ورزش استان در کدام همایش، سمینار یا حتی جلسه درون سازمانی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است؟ و عملیاتی‌تر اینکه کدام یک از نتایج این تحقیقات که مطمئناً هزینه های قابل توجهی هم برای آن صرف شده به صورت عملی در حوزه مورد نظر بکار گرفته شده و مشکلی از صدها چالش ورزش استان توسط پژوهش و تحقیق برطرف شده است؟
فعلاً اطلاعاتی در این زمینه در دسترس نیست و خیلی خلاصه می‌توان گفت که بسیاری از پایان نامه ها و پژوهش‌های حمایت شده از سوی دستگاه ورزش استان کاربردی برای جامعه ورزشی کردستان نداشته است که در غیر این صورت وضعیت فعلی قعرنشینی در رتبه بندی ورزش قهرمانی و نداشتن جایگاهی در المپیک‌های متعدد 20 سال اخیر، ضعف در مدیریت فضاها و اماکن ورزشی، نادیده گرفتن مؤلفه های گردشگری ورزشی، ارتباط ضعیف بین سازمانی و صدها ضعف و چالش دیگر را در ورزش این دیار شاهد نبودیم!
در پایان ذکر این مطلب بس که تنها می‌توان به آینده امیدوار بود، آینده ای که در آن شورای پژوهشی از اهالی فن، باتجربه ها و آگاه به وضعیت ورزش استان انتخاب شوند سپس این اعضا بعد از تصویب هر پروپوزال پژوهشی، تا رسیدن به هدف اصلی که همان کاربردی و عملیاتی شدن در زیرمجموعه های متعدد ورزش استان است به تکلیفی که دارند عمل کنند!
حامد نظرویسی
